Kan bağışı, sağlık alanının çok çok önemli bir parçası. Maalesef herkesin kanı herkesinkiyle uyumlu değil. Her insan farklı kan gruplarına sahip. Belirli kan gruplarının daha az bulunabilmesi de endişe yaratan sonuçlara neden olabiliyor.
Gerçekleştirilen yeni bir çalışma ise tam da bu konuya yönelik. Araştırmacılar, geçtiğimiz günlerde Nature Microbiology üzerinden yayımlanan araştırmalarında “evrensel kan grubu” oluşturmanın bir yolunu bulduklarını duyurdu. Böyle bir ihtimal tüm tıp alanında çok büyük bir devrim yaratabilir.
Bağırsaklarda bulunan bir enzim, kan grubunu belirleyen antijenleri kaldırabiliyor
Bilim insanları, çığır açıcı yöntemin, neredeyse herkesin bağırsaklarında bulunan bir bakteri enzimi sayesinde mümkün olabileceğini ifade etti. Bu enzimin, kan grubunun belirlenmesine yardımcı olan ve kırmızı kan hücrelerinde bulunan (alyuvar) antijenleri ortadan kaldırabildiği belirtildi.
İnsanlar, kanında A antijeni varsa A grubu, B antijeni varsa B grubunda, ikisi de varsa AB grubunda yer alıyor. Hiçbiri yer almıyorsa 0 grubuna sokuluyorlar. Bu nedenle de 0 grubu, tüm gruplara kan verebiliyor ve “evrensel grup” olarak adlandırılıyor. Ancak tahmin edebileceğiniz gibi o kadar da sık bulunmuyorlar.
Sınırlı kan stoğu diye bir şey kalmayabilir
Eğer böyle bir şey gerçekleşirse ve farklı kan grupları arasındaki ayırıcı faktörler ortadan kaldırılabilirse, “evrensel donör kan” olarak adlandırılan grubun çok daha erişilebilir olması sağlanabilir ve sınırlı kan stoklarının önüne geçilebilir. Kan nakillerinin bazı tedaviler için çok büyük önem taşıdığını biliyoruz. Bu nedenle böyle bir gelişme milyonların hayatını kurtararak tıp sistemlerini sonsuza kadar değiştirecektir.
Enzim, Danimarka Teknik Üniversitesi ve İsveç’teki Lun Üniversitesindeki araştırmacılar tarafından keşfedildi. Enzimin, kırmızı kan hücrelerindeki A ve B antijenlerini kaldırmak için kullandılar. Sonuçlarda Akkermansia Muciniphila isimli, bağırsaklarda bulunan bakteride yer alan bu enzimin antijenleri kaldırmada etkili olduğu görüldü. Bu da, 0 grubu olarak bildiğimiz evrensel kan grubu gerçekten tamamen “evrensel” hâle gelmeye başlayabileceğini ortaya koydu.
Yöntem henüz çok erken aşamalarında. Tamamen etkili olduğunu görmek için daha fazla araştırmaya ve teste ihtiyaç var. Herkese kan sağlayabilecek ve kan stoğu sorunlarını ortadan kaldırabilecek evrensel kan grubunun gerçek olup olmayacağını zamanla göreceğiz.
